Koszt założenia księgi wieczystej jest istotną kwestią dla wielu osób kupujących lub sprzedających nieruchomości. W artykule tym wyjaśnimy, z jakimi opłatami trzeba się liczyć, przy założeniu nowej księgi wieczystej lub dokonaniu wpisu do istniejącej. Omówimy m.in. koszty sądowe, notarialne, skarbowe a także różnice w opłatach dla osób fizycznych i firm. Poruszymy kwestie pełnomocnictw, opłaty za wydzielenie działki i wiele innych istotnych zagadnień.
Kluczowe wnioski:- Koszt założenia księgi wieczystej zależy od wielu czynników i może wynosić od kilkuset do kilku tysięcy złotych.
- Najważniejsze koszty to opłata sądowa i wynagrodzenie notariusza.
- Firmy i przedsiębiorcy płacą wyższe opłaty od osób fizycznych.
- Procedura założenia księgi wieczystej jest skomplikowana i wymaga wielu dokumentów.
- Warto skorzystać z pomocy prawnika, by uniknąć błędów i dodatkowych kosztów.
Jakie są opłaty za założenie księgi wieczystej
Opłaty za założenie księgi wieczystej składają się z kilku elementów. Podstawowymi są opłata sądowa, wynagrodzenie notariusza oraz często również podatek od czynności cywilnoprawnych. Poniżej omówimy szczegółowo poszczególne koszty.
Największą pozycją jest opłata sądowa za założenie księgi wieczystej. Wynosi ona 200 zł + 0,5% wartości nieruchomości (maksymalnie wniesiona opłata nie może jednak przekroczyć 100 tys. zł). Dlatego w praktyce im wartościowsza nieruchomość, tym opłata sądowa będzie wyższa.
Kolejną istotną pozycją jest wynagrodzenie notariusza. Jest ono zależne od wartości transakcji i stawki maksymalnej ustalonej w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości. Przy założeniu nowej księgi wieczystej notariusz pobiera z reguły stawkę maksymalną, która np. przy wartości transakcji 100 tys. zł wyniesie 655 zł + 23% VAT.
Notariusz dodatkowo pobiera również opłatę skarbową za pełnomocnictwo (17 zł) oraz ewentualne opłaty za odpisy aktu (6 zł za każdą rozpoczętą stronę). Ponadto trzeba się liczyć z prowizją dla pośredników przy zakupie, jeśli w transakcji pojawia się agencja nieruchomości.
Wysokość opłaty sądowej
Jak wspomnieliśmy wcześniej, podstawowa opłata za założenie księgi wieczystej wynosi 200 zł. Do tego doliczana jest opłata wynosząca 0,5% wartości nieruchomości. Przykładowo, jeśli wartość domu lub mieszkania wynosi:
- 100 000 zł – opłata sądowa będzie wynosić 700 zł (200 zł + 500 zł)
- 300 000 zł – opłata sądowa będzie wynosić 1 500 zł (200 zł + 1 300 zł)
- 500 000 zł – opłata sądowa będzie wynosić 2 500 zł (200 zł + 2 300 zł)
Jak widać wraz ze wzrostem wartości nieruchomości, rośnie również koszt opłaty sądowej. Jednak maksymalna kwota tej opłaty nie może przekroczyć 100 tys. zł, niezależnie od wartości transakcji.
Ile kosztuje założenie księgi wieczystej dla osoby fizycznej
Dla osób fizycznych obowiązują nieco niższe stawki przy założeniu księgi wieczystej niż dla przedsiębiorców. Wynika to przede wszystkim z niższych stawek podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC).
Przeciętny koszt założenia księgi wieczystej dla osoby fizycznej kształtuje się następująco:
| Opłata sądowa (zależna od wartości) | 200-2500 zł |
| Wynagrodzenie notariusza | 500-800 zł |
| Podatek PCC | 20-200 zł |
| Łączny koszt | 900-3000 zł |
Jak widać całkowity koszt dla osób fizycznych waha się zazwyczaj od około 900 do 3000 zł w zależności od wartości nieruchomości. Niższy podatek PCC rekompensuje nieco wyższą stawkę opłaty sądowej.
Jak zaoszczędzić na założeniu księgi wieczystej?
Możliwości zaoszczędzenia na kosztach założenia księgi wieczystej dla osoby fizycznej są dość ograniczone. Wynika to przede wszystkim z urzędowej wysokości stawek opłat sądowych i skarbowych.
Pewne pole do negocjacji istnieje w przypadku wynagrodzenia notariusza. Warto porównać oferty kilku kancelarii i wybrać tę z najkorzystniejszą ceną. Różnice mogą wynieść nawet kilkaset złotych.
Oszczędności można również szukać w kosztach dodatkowych, np. wynagrodzenia pośredników czy liczbie wypisów z aktu notarialnego. Te pozycje mają jednak znacznie mniejszy wpływ na całkowity koszt założenia księgi wieczystej.
Czytaj więcej: Przekopanie działki cennik
Koszty założenia księgi wieczystej dla spółek i firm
Firmy, przedsiębiorcy oraz spółki za zakup nieruchomości płacą z reguły wyższe podatki niż osoby fizyczne. Dotyczy to również kosztu założenia księgi wieczystej.
Podstawowa różnica polega na wysokości podatku PCC. Dla firm i spółek wynosi on aż 2% wartości transakcji, a dla osób fizycznych tylko 0,5-2% w zależności od województwa.
Oznacza to, że np. przy transakcji wartej 300 000 zł, podatek PCC dla firmy wyniesie aż 6 000 zł. Dla osoby fizycznej byłoby to zaledwie 900-1800 zł.
Podatek PCC jest zatem znaczącą pozycją, która winduje w górę koszt założenia księgi wieczystej dla firm.
Poza wyższym podatkiem PCC, koszty dla spółek kształtują się podobnie, jak dla osób fizycznych. Trzeba jednak pamiętać o dodatkowych opłatach, jeśli założenie księgi wieczystej wymaga udzielenia pełnomocnictwa lub odpisów z KRS.
Jak założyć księgę wieczystą - procedura i wymagane dokumenty
Procedura założenia księgi wieczystej jest dość skomplikowana i wieloetapowa. W pierwszej kolejności strony transakcji podpisują umowę cywilno-prawną dotyczącą zbycia lub nabycia nieruchomości.
Następnie notariusz na podstawie tej umowy i innych dokumentów sporządza akt notarialny. Jest to kluczowy dokument, który stanowi podstawę wpisu do nowej księgi wieczystej.
Kolejny krok polega na złożeniu przez notariusza wniosku do właściwego sądu rejonowego, wydziału ksiąg wieczystych. Wraz z wnioskiem składane są: odpis aktu notarialnego, dowód uiszczenia opłaty sądowej i inne dokumenty wymagane przez sąd, np. wypisy z rejestrów, pełnomocnictwa itp.
Jakie dokumenty potrzebne są do założenia księgi wieczystej?
Podstawowym dokumentem jest akt notarialny umowy cywilno-prawnej. Ponadto potrzebne są:
- dokumenty tożsamości stron umowy (dowód osobisty lub paszport)
- pełnomocnictwa, jeśli strona jest reprezentowana przez pełnomocnika
- odpisy z KRS w przypadku osób prawnych
- wypis i wyrys z ewidencji gruntów
- wypis z rejestru budynków
Sporządzenie kompletu wymaganych dokumentów w dużej mierze spoczywa na notariuszu. Niemniej warto z wyprzedzeniem zebrać potrzebne informacje i dane, by ułatwić całą procedurę.
Koszt wpisu do księgi wieczystej nieruchomości i lokali
Oprócz założenia nowej księgi wieczystej, częstą sytuacją jest dokonywanie wpisu do już istniejącej księgi. Dotyczy to np. wpisania nowego właściciela po zawarciu umowy kupna-sprzedaży nieruchomości.
W takim przypadku koszt wpisu do księgi wieczystej jest niższy niż przy zakładaniu nowej księgi. Opłata sądowa wynosi bowiem tylko 150 zł. Pozostałe składniki kosztów są takie same.
Podobnie w przypadku wyodrębniania własności lokali i wpisywania ich do księgi wieczystej budynku koszt wpisu dla każdego lokalu to 150 zł + opłaty notarialne i skarbowe.
Ile kosztuje wpis do księgi wieczystej ?
Przeciętny koszt wpisu do istniejącej księgi wieczystej wynosi:
- opłata sądowa: 150 zł
- wynagrodzenie notariusza: 500-800 zł
- podatek PCC: jak przy założeniu księgi
Łączny koszt wpisu to ok. 650-1900 zł - w zależności od podatku PCC i wynagrodzenia notariusza. Jak widać jest on znacząco niższy niż w przypadku zakładania nowej księgi.
Opłata za wydzielenie działki z istniejącej księgi wieczystej
Wydzielenie nowej działki z nieruchomości już ujawnionej w księdze wieczystej również wiąże się z dodatkowymi kosztami.
W tym przypadku trzeba uiścić opłatę sądową w wysokości 150 zł za dokonanie wpisu w dziale III dotyczącym prawa własności. Identyczna opłata dotyczy także wpisu w dziale II odnośnie ujawnienia nowo wydzielonej działki.
Łączny koszt wydzielenia działki z księgi wieczystej wyniesie więc 300 zł (opłata sądowa) + koszty notarialne i skarbowe analogicznie, jak przy wpisie nowego właściciela nieruchomości.
Jak minimalizować koszty wydzielenia działki z księgi wieczystej?
Możliwości optymalizacji kosztów wydzielenia działki są ograniczone, ponieważ opłaty sądowe mają charakter urzędowy. Pole manewru istnieje natomiast w zakresie:
- negocjowania wynagrodzenia notariusza,
- ograniczenia liczby wypisów aktów notarialnych do niezbędnego minimum.
Niemniej potencjał oszczędności jest tu znacznie mniejszy niż przy założeniu nowej księgi wieczystej.
Podsumowanie
Koszty związane z założeniem księgi wieczystej mogą być spore i sięgać nawet kilku tysięcy złotych. Kluczowe pozycje to opłata sądowa uzależniona od wartości nieruchomości, wynagrodzenie notariusza oraz podatek PCC. Osoby fizyczne płacą nieco niższe stawki niż firmy czy spółki. Procedura jest skomplikowana i wymaga wielu dokumentów. Warto więc liczyć się z koniecznością poniesienia wyższych kosztów przy zakupie nieruchomości.
Przed założeniem nowej księgi wieczystej lub dokonaniem wpisu do istniejącej, należy zapoznać się z całym cennikiem usług. Pomoże to lepiej oszacować i zaplanować wydatki związane z daną transakcją nieruchomości. Warto też porównać oferty różnych kancelarii notarialnych.
