Nasz postulat: zamiast wydawać 20 milionów złotych z budżetu miasta na postawienie kontrowersyjnego „szklanego domku Geta” przy kamieniczkach Jaś i Małgosia – wybudujmy zaprojektowany już pawilon na placu Nowy Targ za 3 miliony złotych, którego realizacja została przez miasto zaniechana.

Magistrat planuje wydanie ogromnych pieniędzy na stworzenie niedużej przestrzeni wystawienniczej, zwanej „szklanym domkiem”, mającej być w zamyśle naszą wizytówką na ESK 2016, ingerując w piękne i zadbane serce historycznego centrum Wrocławia. Jednocześnie rezygnuje z budowy nowoczesnego i kilkakrotnie tańszego “Pawilonu Miejskiego” na placu Nowy Targ, który z powodzeniem mógłby pełnić te same funkcje.

Uważamy, że nasz pomysł – polegający na wybudowaniu zaniechanego, tańszego pawilonu i zaoszczędzeniu tych kilkunastu milionów w kilkuletniej w perspektywie organizacji ESK 2016 – dawałby dodatkową szansę na znalezienie sposobu dofinansowania remontu elewacji zaniedbanych budynków mieszkalnych otaczających placu Nowy Targ.

Byłby to jednocześnie kolejny, ważny krok (po trwającym właśnie remoncie nawierzchni i postulowaną przez nas budową Pawilonu Miejskiego), mający na celu przywrócenie temu miejscu należytej rangi, i przyczynek do dalszej dyskusji na temat przyszłości zabudowy mieszkaniowej na tym placu.

Poniżej publikujemy wizualizacje autorstwa pracowni „Roman Rutkowski Architekci”.

1. Nierealizowany Pawilon Miejski na placu Nowy Targ z szerszej perspektywy. Wizualizacja dobrze ilustruje korzystne domknięcie wschodniej strony placu i odcięcie przestrzeni pieszej od arterii komunikacyjnej.

2. Widok z góry wraz z opisem obiektów i dokładną lokalizacją Pawilonu Miejskiego, z którego budowy zrezygnowano.

3. Widok z góry na plac Nowy Targ już bez zaprojektowanego pawilonu – aktualnie realizowany projekt.

Postulujemy kompleksowe zrewitalizowanie placu Nowy Targ na ESK 2016! Poniżej publikujemy skan naszego listu.

I treść:

W imieniu Towarzystwa Upiększania Miasta Wrocławia – stowarzyszenia zajmującego się między innymi problematyką ładu przestrzennego Wrocławia i zrównoważonego rozwoju miasta – proponujemy zaniechanie budowy w bezpośrednim sąsiedztwie Rynku, na placu przy kościele św. Elżbiety, „szklanego domku” za Domkiem Miedziorytnika (E. Geta-Stankiewicza) i zamiast tego postulujemy wykorzystanie tych środków finansowych na dalsze inwestycje w obrębie placu Nowy Targ.

„Szklany domek”

Nasz zdecydowany sprzeciw wzbudza zarówno szacunkowy koszt „szklanego domku”, podany w doniesieniach prasowych (20 mln zł), jak i niezastosowanie procedury konkursowej w wyborze koncepcji i projektu. Również wybór lokalizacji uważamy za nietrafiony, a konieczność zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla potrzeb tej realizacji uważamy za niepotrzebną w tym obszarze miasta.

Budowa obiektów służących kulturze ma silny potencjał rewitalizacyjny (przykład bunkra przy pl. Strzegomskim), stąd nasza opinia opiera się na założeniu, że pawilon o funkcjach kulturotwórczych powinien ożywiać zaniedbaną przestrzeń centrum, a nie wprowadzać nowe elementy do przestrzeni już „skończonej” i sprawnie funkcjonującej.

Prosimy o wyjaśnienie dlaczego właśnie na to przedsięwzięcie należy wydać pieniądze wrocławian teraz, gdy tak wiele uwagi poświęca się długom Wrocławia i konieczności oszczędzania oraz odwlekania w czasie wielu inwestycji. W materiałach powszechnie dostępnych nie znajdujemy uzasadnienia dla takich przeobrażeń urbanistycznych starej części ścisłego centrum miasta.

Plac Nowy Targ

W tym miejscu pragniemy podjąć temat placu Nowy Targ, niegdyś trzeciego rynku miasta, a od kilkudziesięciu lat – jedynie pustej przestrzeni, niezachęcającej do przebywania w niej dłużej niż to konieczne. Wprowadzenie pod ziemię funkcji parkingowej i wymiana nawierzchni nie są, w naszym odczuciu, wystarczające, aby przywrócić placowi jego dawną rangę. Wymaga on zarówno kompleksowego remontu, jak i konsekwentnego wdrażania dobrego pomysłu na takie zorganizowanie przestrzeni, które służyłoby inicjatywom generującym ruch pieszy i rowerowy oraz działania kulturalne i społeczne.

Koncepcja powojennej zabudowy placu, opracowana w latach 1956-57 przez zespół Anny i Jerzego Tarnawskich, Włodzimierza Czerechowskiego oraz Ryszarda Natusiewicza, nigdy nie została zrealizowana w całości. Zabrakło fontanny, usług w parterze północnej pierzei oraz parterowego pawilonu po wschodniej stronie placu. Koncepcja autorstwa pracowni Roman Rutkowski Architekci, która zwyciężyła w 2010 roku w konkursie na zagospodarowanie placu, zakładała uzupełnienie tych elementów i dokończenie dzieła twórców powojennej architektury Wrocławia.

Cieszą nas informacje, że przebudowa placu jest sprawnie realizowana i że fontanna powróci na plac, oraz zapowiedzi rozpisania konkursu, który wyłoni formę nowej rzeźby Neptuna. Z przykrością odnotowujemy jednak to, że po wcześniejszej rezygnacji z budowy pawilonu przed północną ścianą placu, wg autorskiego pomysłu dr. Romana Rutkowskiego, który mógł naprawić brak usług w północnej pierzei, zaniechano także budowy Pawilonu Miejskiego wzdłuż ul. Piaskowej, będącego częścią warunków konkursowych przebudowy placu. Mógł on stać się nowym centrum informacyjnym i kulturalnym, mieszcząc z powodzeniem funkcje przeznaczone dla „szklanego domku”.

Remont placu powinien także otwierać się na koncepcję renowacji budynków mieszkalnych otaczających go, aby stworzyły one odpowiednie, estetyczne tło dla wszelkich działań kulturalnych i handlowych w obrębie Nowego Targu. Głosem w dyskusji na temat estetyki okolicznej zabudowy niech będzie przykładowa koncepcja odnowienia fasad wzmiankowanych budynków, którą nasze stowarzyszenie przedstawiło już ponad dwa lata temu. Została ona pozytywnie odebrana przez lokalne media. Zapoznać się z nią można na naszej stronie internetowej: https://tumw.pl/plac-nowy-targ-wedlug-tumw/.

Szacowane 20 mln zł na budowę „szklanego domku” przy kościele św. Elżbiety, w przestrzeni nie wymagającej rewitalizacji, wystarczyłoby nie tylko na budowę pawilonu na placu Nowy Targ (szacowany koszt – 3 mln zł netto), ale także na odnowienie elewacji budynków znajdujących się przy tym placu i przy ul. Piaskowej – nawet z wykorzystaniem najlepszej jakości materiałów (klinkier, drewno). Warto w tym miejscu zauważyć, że elewacje są częścią przestrzeni publicznej, a nie tylko prywatną własnością osób, które zakupiły w tych budynkach lokale.

Zdajemy sobie sprawę ze zróżnicowanej struktury własnościowej tych budynków, która może stać na przeszkodzie w dofinansowaniu ich remontu, liczymy jednak na to, że przy dobrej woli kilku podmiotów uda się znaleźć wyjście z tego impasu. Istnieją sposoby na dofinansowanie rewitalizacji prywatnych obiektów ze środków publicznych (np. program Jessica), innym rozwiązaniem może być udział prywatnego sponsora. Warto nadmienić, że odnowienie modernistycznych budynków o subtelnym detalu, jest znacznie mniej skomplikowane niż rekonstrukcja sztukaterii na XIX-wiecznych kamienicach. Taki remont, w połączeniu z nową nawierzchnią placu i wykorzystaniem go do nowych funkcji, może dać spektakularny efekt.

Podsumowanie

Jesteśmy przekonani, że stworzenie estetycznej, eleganckiej przestrzeni na wrocławskim Nowym Targu – nie ograniczające się jedynie do remontu posadzki i organizacji targowiska – przyniesie Wrocławiowi korzyści nieporównywalnie większe niż ulepszanie sprawnie funkcjonującej i dobrze odbieranej przez mieszkańców przestrzeni u zbiegu ulic Św. Mikołaja i Odrzańskiej, szczególnie w kontekście pełnienia przez Wrocław zaszczytnej roli Europejskiej Stolicy Kultury w 2016 roku.