Towarzystwo Upiększania Miasta Wrocławia zgłosiło swoje uwagi i propozycje do „Programu opieki nad zabytkami województwa dolnośląskiego na lata 2015-2017”. Najważniejsze z nich to zabezpieczenie skrajnie zagrożonych zniszczeniem zabytków, więcej pieniędzy na remonty oraz szybsze tempo wpisów do rejestru obiektów zabytkowych. 

TUMW w swojej działalności dąży m.in. do ochrony dziedzictwa architektury całego Śląska. Dlatego zdecydowaliśmy się złożyć swoje uwagi do opracowywanego „Programu opieki nad zabytkami”.

Do kluczowych propozycji, które przedstawiliśmy, należą:

– Pogotowie Konserwatorskie, czyli wykorzystywanie mechanizmu wykonawstwa zastępczego przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, co pozwoli na zabezpieczenie zagrożonych zabytków należących do właścicieli nie dbających o ich los; TUMW postuluje przeznaczać na tel cel 1,5 mln zł rocznie, w ramach ścisłej współpracy WKZ z Urzędem Marszałkowskim Województwa Dolnośląskiego

– Zwiększenie środków na ochronę dziedzictwa:
1) 15 mln zł w gestii Marszałka Dolnego Śląska poprzez ogłaszany przez niego konkurs;
2) 1,5 mln zł na ochronę przeciwpożarową, przeciwwłamaniową oraz zabezpieczenia konstrukcyjne pochodzące z rezerwy celowej na zarządzanie kryzysowe;

3) dążenie do zwiększenia puli przeznaczanej w Budżecie Państwa na dotacje Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków; obecnie Dolny Śląsk otrzymuje na ten cel jedynie 780 tys. zł przy ponad 8 tys. zabytków w rejonie, natomiast Podkarpacie – posiadające jedynie połowę tych zabytków – dostaje dotację dwanaście razy wyższą niż Dolny Śląsk;

4) przyspieszenie wpisów do rejestru zabytków i na listę Pomników Historii, ze szczególnym uwzględnieniem architektury poprzemysłowej i współczesnej; proces ten mógłby wspomóc Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, przeznaczając środki na tworzenie tzw. „białych kart zabytków”

Dodatkowo, postulujemy też:

– podjęcie działań mających na celu zwrócenie na Dolny Śląsk kolekcji muzealnych, które po II Wojnie Światowej zostały „zabezpieczone” przez inne polskie muzea, głównie te z Warszawy

– wyłączenie Wrocławia z konkursu dotacji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego; jesteśmy przekonani, że stolica Dolnego Śląska jest miastem miasta na tyle dostatnim, iż z ochroną dziedzictwa poradzi sobie samo

– ścisłe wyznaczenie kryteriów konkursowych, które promowałyby zabytki zagrożone – architekturę rezydencjonalną, kościoły ewangelickie czy domy przysłupowe

– większe wykorzystywanie turystyczne dziedzictwa pochodzącego z okresu niemieckiego – na przykład Willi Czerwonego Barona czy mauzoleum marszałka Bluechera

Wyrażamy nadzieję, że nasze postulaty zostaną uwzględnione i stan dziedzictwa materialnego na Dolnym Śląsku ulegnie w ciągu najbliższych lat tak potrzebnej radykalnej poprawie.

Marek Karabon
szef pionu tożsamości w Towarzystwie Upiększania Miasta Wrocławia.

Treść wniosków złożonych przez TUMW – KLIKNIJ

Na zdjęciu: zniszczony zabytkowy kościół w Żeliszowie (fot. Marek Karabon).