6

lis

Plac Nowy Targ według TUMW »

Estetyka

NT-NORTH (2)Co dalej z Nowym Targiem?

Ruszyły już prace związane z budową podziemnego parkingu pod placem Nowy Targ, wcześniej, wiosną 2010 roku, wyłoniono w drodze konkursu koncepcję na zagospodarowanie płyty placu, natomiast w dalszym ciągu brakuje pomysłu na zabudowę definiującą jeden z ważniejszych niegdyś skwerów we Wrocławiu.

Ścierają się ze sobą zwolennicy odtworzenia historycznej tkanki z miłośnikami nowoczesności, a tymczasem niszczeją sobie tam spokojnie powojenne budynki i nie zanosi się na to, aby w dającej się przewidzieć przyszłości miały one ustąpić miejsca jakimkolwiek innym realizacjom. Dodatkowo północna pierzeja pozbawiona jest usługowych parterów, utrudniając tym znacznie ożywienie martwego obecnie placu. Czy zatem skazani jesteśmy na białą plamę na mapie Wrocławia, skrzętnie skrywaną przed odwiedzającymi nas gośćmi? Moim zdaniem już teraz, z istniejącą zabudową i skromnym budżetem, jesteśmy w stanie nadać otaczającej architekturze estetyczny, wręcz nowoczesny sznyt. Przeanalizujmy zatem każdy z obecnych budynków.

1. Wschód

Przypomnijmy sobie najpierw pierwotny wygląd pierzei:

hydral_38973 Fotografia ze strony dolny.slask.org.pl zamieszczona przez: bonczek/hydroforgroup/

Na fotografii niniejszej dostrzec można szarą fasadę z białymi balkonami i poddaszem. Odnawiając budynek można pójść w tym kierunku, zmieniając jedynie kolor stolarki okiennej:

NT-EAST (1)

Jednakże niewielkimi modyfikacjami można nadać budynkowi nowy charakter. Spójrzmy co się stanie, jeśli biel poddasza podkreślimy białą stolarką, charakterystyczne małe kwadratowe okna wtopimy kolorystycznie w tło, zaś część balustrad pomalujemy trzema podstawowymi kolorami:

NT-EAST (2)
Nierównomierny rozkład barw rozbija nieco monotonię szeregów balkonów tworząc jednocześnie ciekawą perspektywę w ulicę Piaskową. Inwestując trochę więcej w tę pierzeję możemy odpowiednio więcej z niej uzyskać. Na przykład zmieniając podziały okienne oraz dodając trochę drewna tu i ówdzie:

NT-EAST (3)

NT-EAST (4)

NT-EAST (5)

Nowe dzielenie okien (oczywiście jest to luźna propozycja, do dopracowania) nadaje elewacji trochę nowoczesnego szlifu i porządkuje ją (zwłaszcza symetryczne drzwi balkonowe tworzyły wcześniej lekki chaos z asymetrią pozostałej stolarki). Jednakże proponowałbym pójść jeszcze dalej i zamurować ażurowe balustrady na poddaszu. Zyskujemy dzięki temu klarowną, niczym nie zakłóconą prostą bryłę. Ponadto warto rozbić sporą szerokość budynku elementami pionowymi poprzez połączenie optyczne okien balkonowych w pasy ciągnące się przez całą wysokość fasady:

NT-EAST (6)

NT-EAST (7)

2. Zachód

Na tej stronie placu również mieliśmy niegdyś do czynienia z szarą elewacją, bielą na balkonach i poddaszu oraz ceglanymi kominami i ciekawymi szyldami nad witrynami:

hydral_38971 Fotografia ze strony dolny.slask.org.pl zamieszczona przez: bonczek/hydroforgroup/

Co oczywiście możemy odtworzyć:

NT-WEST (1)

Jednakże i w tym przypadku warto byłoby wprowadzić drobne, kolorystyczne zmiany:

NT-WEST (2)

lub trochę większe – materiałowe:

NT-WEST (3)

NT-WEST (4)

Także i w tej pierzei zmiana podziałów okiennych wpłynęłaby pozytywnie na jej prezencję.

3. Północ

W tej części placu mamy więcej problemów, bowiem do miernej obecnie estetyki dochodzi jeszcze ułomność funkcjonalna w postaci braku usług w parterze. Pierwotna koncepcja zakładała owe usługi nie tylko od strony Nowego targu, ale również ulicy Piaskowej, lecz w realizacji z tego zrezygnowano:

hydral_234927 Fotografia ze strony dolny.slask.org.pl zamieszczona przez: bonczek/hydroforgroup/

Pojawiały się pomysły odkupienia od lokatorów parteru ich mieszkań na potrzeby przedsiębiorców, jednakże i tutaj pojawia się problem: budynek jest podpiwniczony, a parter wznosi się ponad poziom gruntu. Czy można zatem jakoś poprawić tę istotną niedogodność? Oczywiście:

NT-NORTH (1)

Wariant 1 optymistyczny: wszyscy mieszkańcy parteru zgadzają się na odsprzedaż swych lokali. Wówczas wystarczy dostawić do budynku pawilony od strony placu jak i ulicy. Dzięki pawilonom zyskalibyśmy lokale z wejściem na poziomie gruntu (jedynie część podłogi byłaby usytuowana wyżej).

Wariant 2 realistyczny: lokatorzy nie chcą sprzedać mieszkań. Wówczas mamy do dyspozycji jedynie tunele (już bez problemu dwupoziomowej posadzki), które również warto zabudować wystającymi z lica fasady pawilonami. Pomiędzy owymi pawilonami proponuję zainstalowanie rusztowania z roślinnością pnącą. Utworzyłyby się w ten sposób zaciszne ogrody dla mieszkańców parteru.

Wracając do samego budynku spójrzmy najpierw na fotografię z początku jego istnienia:

hydral_38970 Fotografia ze strony dolny.slask.org.pl zamieszczona przez: bonczek/hydroforgroup/

Dostrzec na niej możemy między innymi ciemne fragmenty stropu oddzielające portfenetry od umieszczonych pod nimi okien. Jasna stolarka utrudnia odkrycie przyczyny takiego rozwiązania, zatem sprawdźmy co podpowie ciemna:

NT-NORTH (2)

NT-NORTH (3)

W przypadku tej pierzei postulowałbym powrót do pierwotnej koncepcji z drobnymi modyfikacjami:

  • biała elewacja zamiast szarej,
  • przedłużenie optyczne okien z ostatniego piętra do krawędzi dachu, w celu rozbicia monotonnej linii attyki i poprawienia proporcji,
  • ciemna stolarka okienna (o zmienionych podziałach w portfenetrach co jeszcze lepiej połączyłoby optycznie okna z sąsiednich kondygnacji),
  • akcenty kolorystyczne w loggiach (ważny szczegół: kolorem można pokryć jedynie ścianę okienną oraz balustradę od strony zewnętrznej – boczne ściany wnęki winny pozostać białe),
  • dodatkowo warto zastosować mały element dekoracyjny w postaci dwukolorowego malowania kwadratowych okien (ciemna ościeżnica, białe skrzydło).

O potencjale fasady niech świadczy różnorodność jej możliwych modyfikacji:

NT-NORTH (4)

NT-NORTH (5)

NT-NORTH (6)

NT-NORTH (7)

Oczywiście również i po tej stronie placu szlachetniejsze materiały podnoszą walory estetyczne:

NT-NORTH (8)

NT-NORTH (9)

Skoro już jesteśmy przy północnej części Nowego Targu chciałbym poruszyć temat braku pierzei po zachodniej stronie ulicy Piaskowej.

NT-NORTH (10)

W przyziemiu problem rozwiązują dobudowane pawilony, zaś nad nimi proponuję zainstalowanie rusztowania z siatką i podświetlanymi wnękami. Siatkę zajęłyby rośliny pnące, zaś we wnękach można eksponować np. rzeźby lub wykorzystać je do doświetlania mieszkań sąsiadujących z pnączem. Taka zielona bariera wyciszyłaby podwórka i stworzyła korzystny mikroklimat. Przy okazji chciałbym zwrócić uwagę na jeden szczegół samych budynków. Mianowicie dobrym zabiegiem byłoby poszerzenie optyczne okien na ścianie szczytowej. Niwelujemy tym wówczas wrażenie, że budynek odwraca się od ulicy – ściana nie jest pusta, coś się na niej dzieje.

Powodzenie ewentualnej modernizacji zależy oczywiście od dbałości o szczegóły, zatem:

  1. Nie można zapomnieć o wymianie stolarki, bowiem obecne przypadkowe podziały okienne zniweczą efekt nawet najlepszego materiałowo remontu.
  2. Sam remont wiązałby się zapewne z poprawą izolacyjności termicznej budynków, a to z kolei implikuje w większości przypadków użycie płyt styropianowych. I tutaj pojawia się szansa na wzbogacenie tektoniki elewacji – wystarczyłoby zastosować cieńszy materiał izolacyjny w miejscach podkreślonych ciemną barwą.
  3. Kolejną istotną rzeczą jest konsekwencja w stosowaniu kolorów. Jeśli zechcemy ułagodzić plac pastelami wyjdzie z tego wszystkiego mdłe blokowisko. Modernizm najlepiej czuje się w barwach neutralnych (biel, popiel, czerń) wzbogaconych akcentami w intensywnej barwie lub naturalnymi kolorami zastosowanych tworzyw (wyjątki tylko potwierdzają regułę).

Naturalnie przedstawione propozycje nie wyczerpują zapasu pomysłów na zabudowę Nowego Targu. Dysponując odpowiednio dużym budżetem można dokonać znacznie więcej, jak choćby pomyśleć o ochronie przeciwsłonecznej mieszkań (markizy, żaluzje fasadowe, rolety zewnętrzne, etc.). W niniejszym wywodzie starałem się przedstawić głównie koncepcje realne ekonomicznie. Mam nadzieję, że udało mi się również udowodnić, że najlepszą metodą remontu powojennej architektury jest albo przywrócenie oryginalnej estetyki (zgodnej z pierwotnym projektem), albo przebudowa w duchu modernizmu z zastosowaniem prostych środków wyrazu. Wszak z bloku nie zrobimy baroku.

Poniżej prezentujemy wizualizacje placu stworzone w oparciu o materiały z pracowni Roman Rutkowski Architekci:

nowy-targ-1nowy-targ-1a

nowy-targ-2nowy-targ-2a

 

© Marcin Papka 2010-2013

VN:F [1.9.22_1171]
Rating: 8.7/10 (24 votes cast)
Plac Nowy Targ według TUMW, 8.7 out of 10 based on 24 ratings

Towarzystwo Upiększania Miasta Wrocławia - Tumw.pl - Wszelkie Prawa zastrzeżone
kontakt@tumw.pl