20 czerwca złożyliśmy w Biurze ds. EURO 2012 pismo, w którym podzieliliśmy się wątpliwościami dotyczącymi sposobu organizacji komunikacji (indywidualnej i zbiorowej) przy okazji imprez masowych odbywających się we Wrocławiu.

Oto pełna treść listu:

W związku z przeprowadzoną w dniu 9 czerwca 2011 r. na terenach Pergoli i Hali Stulecia (HS) imprezą plenerową One Year To Go (OYTG) chcielibyśmy wyrazić swoje zaniepokojenie sposobem organizacji ww. imprezy oraz przedstawić możliwe rozwiązania związane z organizacją imprez masowych w rejonie HS.

Organizacja imprez masowych to wyjątkowo skomplikowana procedura, łącząca kwestie prawne, komunikacyjne oraz te związane z bezpieczeństwem. Żadna z imprez masowych nie jest taka sama, nawet jeśli byłyby przeprowadzane w tym samym miejscu, a liczba uczestników byłaby zbliżona. Ważne jest, aby za każdym razem do organizacji imprezy masowej podejść kompleksowo oraz wyciągnąć wnioski z podobnych imprez organizowanych w tym samym miejscu w przeszłości.

Tegoroczne pokazy oraz koncert w ramach OYTG zgromadziły publiczność w ilości około 17 tysięcy mieszkańców Wrocławia i okolic. Osoby te przybyły na tereny wokół HS różnymi środkami komunikacji – korzystając z komunikacji indywidualnej, zbiorowej lub rowerami. Większość kierowców próbowało zaparkować samochody na parkingach pod HS, wzdłuż ulic: Marii Skłodowskiej-Curie, Wróblewskiego, Wystawowej lub Mickiewicza, a także na terenie kampusu Politechniki Wrocławskiej. Osoby korzystające z rowerów, o ile była taka możliwość, pozostawiły rowery przypięte do stojaków rozmieszczonych wokół HS, a także wchodziły z rowerami na teren Pergoli i właściwy teren imprezy ograniczony metalowymi barierami. Ci z uczestników, którzy wybrali transport komunikacją zbiorową, przybyli pod HS tramwajami oraz autobusami. Z naszych szacunków wynika, że około 30-40 procent publiczności przybyło na imprezę korzystając z transportu indywidualnego (samochody oraz rowery), pozostała część widowni skorzystała z komunikacji zbiorowej.

Przed imprezą, w godzinach 20.00 – 21.00, ruch wokół HS wyraźnie wzrósł, zaczęły powstawać zatory, a kierowcy próbujący podjechać i zaparkować w pobliżu HS mieli wyraźne problemy ze znalezieniem wolnych miejsc. Dodatkowo można było zauważyć liczne potoki osób, które skorzystały z komunikacji zbiorowej, i nie mieszcząc się na chodnikach, zaczęły korzystać z jezdni. W wielu przypadkach stanowiło to bezpośrednie zagrożenie zdrowia i życia. Pomimo tego ruch samochodów, tramwajów i autobusów nie był w okolicy HS sterowany ręcznie, a kilka patroli policji nie reagowało na zwiększające się zatory.

Aby wejść na teren Pergoli, widzowie mogli skorzystać z dwóch wejść. Biorąc pod uwagę ilość widzów oraz duże potoki ludzi zmierzające na imprezę, można było zauważyć ścisk oraz brak pomocy i kontroli ze strony organizatorów oraz wolontariuszy. Momentami – przy schodach prowadzących z pergoli na teren bezpośrednio przy fontannie – tworzyły się niebezpieczne zatory. Brak dodatkowych wejść i wyjść spowodował podobne trudności w wydostaniu się z terenu imprezy w godzinach 20.30 – 22.00.

Po zakończeniu imprezy, zgodnie z przewidywaniami, kilkunastotysięczny tłum widzów ruszył do wyjść (w tym momencie otwarto dodatkowe przejścia, jednak można było zauważyć, że ilość wyjść była nadal niewystarczająca). Głównym problemem była jednak organizacja komunikacji zbiorowej po zakończeniu koncertu. Widzowie skorzystali tylko z jednego przystanku i kilku dodatkowych kursów autobusów specjalnych. Biorąc pod uwagę liczbę osób biorących udział w imprezie, było to zdecydowanie za mało, a na dostępnym przystanku mieliśmy do czynienia z przepychaniem, ściskiem oraz swoistą walką o miejsce w podjeżdżającym autobusie.

Analogiczne wydarzenia miały miejsce w 2009 r., kiedy na uroczystość otwarcia fontanny na Pergoli przybyło ponad 20 tysięcy widzów. Podczas tamtego wydarzenia również mieliśmy do czynienia z problemami komunikacyjnymi, ściskiem oraz bezpośrednim zagrożeniem zdrowia i życia uczestników. Pomimo tego organizatorzy nie wyciągnęli wniosków i impreza przeprowadzona w tym roku była również nieadekwatnie zabezpieczona.

Analizując oba wydarzenia, można dojść do wniosku, że istnieją możliwości lepszego wykorzystania istniejącej infrastruktury komunikacyjnej, aby zapewnić większy poziom bezpieczeństwa osobom biorącym udział w imprezach masowych organizowanych na terenach HS.  Priorytetem powinno być rozproszenie osób dojeżdżających na tereny HS w maksymalny sposób, głównie w celu niekorzystania tylko z dwóch dróg wejściowych na teren przy fontannie. Należałoby wykorzystać w tym celu istniejące parkingi (dla widzów zmotoryzowanych) oraz stworzyć system Park&Walk (P&W) i Park&Ride (P&R):

• parking w centrum handlowym Pasaż Grunwaldzki (z bezpośrednim dostępem do węzła tramwajowo-autobusowego) – jako P&W
• parkingi przy ul. Adama Mickiewicza – jako P&W
• parkingi przy ul. Zygmunta Wróblewskiego (ZOO) – jako P&W
• parkingi oraz tereny przy Stadionie Olimpijskim i Polach Marsowych – jako P&R
• teren na placu Społecznym przy ulicy Mazowieckiej – jako P&R
• parking przy Urzędzie Wojewódzkim na Placu Społecznym – jako P&R

Wszystkie te miejsca są bardzo dobrze skomunikowane dzięki liniom tramwajowym oraz autobusowym i mieszczą powyżej 4 tysięcy miejsc (co bezpośrednio daje około 8-10 tys. osób potencjalnie uczestniczących w imprezie na terenach HS).

Aby zapewnić komfortową możliwość zaparkowania rowerów widzom korzystającym z tego środka transportu, należałoby wyłączyć z ruchu samochodowego parking przy ul. Wystawowej oraz na czas imprezy masowej zainstalować tam tymczasowe stojaki rowerowe. Podobnie można byłoby postąpić z parkingiem po wschodniej stronie HS, gdzie należałoby wydzielić część miejsc dla rowerzystów. Zapewniłoby to również brak konieczności wchodzenia z rowerami na teren imprezy masowej, co miało miejsce podczas ostatnich koncertów.

Dla osób korzystających ze środków komunikacji publicznej należałoby rozważyć uruchomienie dodatkowej, specjalnej linii tramwajowej, która służyłaby również widzom korzystającym z parkingów P&R i P&W. Trasa i przebieg tej linii wyglądałyby następująco: start: przystanek Mickiewicza, Kopernika, przystanek tymczasowy Mickiewicza-Paderewskiego, Stadion Olimpijski, Karłowicza, Chopina, Kochanowskiego, Bujwida, Plac Grunwaldzki, Kliniki. Korzystając z ww. „małej pętli” – maksymalnie 4 składy tramwajów kursujące non-stop w okresie 2 godzin przed i 2 godzin po imprezie wsparłyby widzów korzystających tak ze środków transportu publicznego (możliwość dojazdu do węzła na Rondzie Reagana), jak i z komunikacji indywidualnej (parkingi P&W i P&R).  Oczywiście należałoby dodatkowo zapewnić regularne (w takcie minimum piętnastominutowym) kursowanie tramwajów i autobusów, które zatrzymują się bezpośrednio w rejonie HS (linie 1, 2, 4, 10, 17 oraz 145 i 146).

Powyższe rozwiązania pomogłyby również w rozproszeniu widzów po zakończeniu imprezy masowej tak, aby nie korzystali oni tylko z jednego przystanku komunikacji zbiorowej (do wyboru mamy przystanki: ZOO, Hala Stulecia i Mickiewicza dla osób wychodzących od południa) lub Park Szczytnicki/Kopernika od północy. Jako rozwiązania dodatkowe należałoby wprowadzić zmianę organizacji ruchu na ul. Marie Curie-Skłodowskiej, Moście Zwierzynieckim, Mickiewicza oraz Wróblewskiego, z brakiem możliwości skrętu z ul. Wróblewskiego w ul. Wystawową (objazd ul. Kopernika, ul. Tramwajową – 9 Maja lub ulicami Tramwajową – Dembowskiego – Monte Cassino). Konieczne byłoby również ręczne sterowanie ruchem na godzinę przed i po imprezie masowej w okolicy HS i ul. Mickiewicza. Dodatkowo należałoby fizycznie wydzielić ruch tramwajów na odcinkach Kliniki – Most Zwierzyniecki i Most Zwierzyniecki – Hala Stulecia.

Powyższe sugestie dotyczą nie tylko odpowiedniego zabezpieczenia imprez masowych organizowanych w okolicach HS w kontekście komunikacyjnym. Pozawalają one również rozproszyć ruch kilkunastu tysięcy osób, przez co ryzyko powstawania zatorów (tak w ruchu tłumu, opuszczającego teren imprezy masowej, jak i ruchu komunikacji zbiorowej i indywidualnej). Jak niebezpieczne może być tworzenie się wąskich gardeł podczas imprez masowych można było zaobserwować podczas imprez organizowanych w Poznaniu na stadionie przy ul. Bułgarskiej. Poza tym – w kontekście Mistrzostw Europy w piłce nożnej w 2012 r.  –  należy sukcesywnie przyzwyczajać mieszkańców i organizatorów imprez masowych we Wrocławiu do właściwej czyli kompleksowej obsługi komunikacji zbiorowej i indywidualnej. Rezultatem tego byłaby zmiana mentalności mieszkańców i przekonanie ich do używania w większym stopniu niż dotychczas komunikacji zbiorowej i rowerów, w przypadku organizacji imprez masowych organizowanych nie tylko na terenach HS, ale i w okolicach nowego stadionu.

Pragnęlibyśmy, aby uwagi i sugestie Towarzystwa Upiększania Miasta Wrocławia zostały odebrane pozytywnie. Mamy nadzieję, że podczas kolejnej imprezy masowej organizowanej we Wrocławiu skorzystają Państwo z naszych doświadczeń i wiedzy (tak teoretycznej, jak i praktycznej). Chcielibyśmy również  zaproponować współpracę i podczas Euro2012 działać w ramach wolontariatu (jako stowarzyszenie) w kwestiach, które pośrednio lub bezpośrednio łączą się z organizacją imprez masowych.